Podczas wypraw na łonie natury może się zdarzyć wszystko - od drobnych skaleczeń po poważne urazy. Umiejętność udzielania pierwszej pomocy może dosłownie uratować życie. W tym artykule poznasz podstawy pierwszej pomocy na campingu oraz dowiesz się, jak przygotować apteczkę turystyczną.
Apteczka turystyczna - niezbędne składniki
Materiały opatrunkowe
- Bandaże elastyczne (różne szerokości) - 3-4 sztuki
- Gaziki jałowe - 10-15 sztuk różnych rozmiarów
- Plastry - mix rozmiarów, wodoodporne
- Taśma opatrunkowa - 2 rolki różnej szerokości
- Chusta trójkątna - 2 sztuki
- Folia NRC (ratunkowa) - 2 sztuki
- Rękawiczki jednorazowe - 5 par
Leki podstawowe
- Paracetamol - przeciwbólowo-przeciwgorączkowy
- Ibuprofen - przeciwzapalny, przeciwbólowy
- Węgiel aktywowany - przy zatruciach pokarmowych
- Elektrolity - przy odwodnieniu
- Leki przeciw biegunce (loperamid)
- Leki przeciwhistaminowe - przy alergiach
- Krém przeciwsłoneczny SPF 30+
Środki dezynfekujące
- Płyn dezynfekujący do rąk
- Jodyna lub octenisept - do dezynfekcji ran
- Woda utleniona - do oczyszczania ran
- Maść antybiotykowa - zapobieganie infekcjom
Narzędzia
- Termometr - najlepiej elektroniczny
- Pinceta - do usuwania drzazg
- Nożyczki - do cięcia bandaży
- Latarka penlight - do badania
- Agrafki bezpieczne - różne rozmiary
Podstawowe procedury pierwszej pomocy
Schemat ABC
W każdej sytuacji zagrożenia życia stosuj schemat ABC:
- A - Airway (drogi oddechowe): Sprawdź i udrożnij
- B - Breathing (oddychanie): Sprawdź czy poszkodowany oddycha
- C - Circulation (krążenie): Sprawdź tętno i krwawienie
Podstawowa ocena poszkodowanego
- Bezpieczeństwo: Sprawdź czy miejsce jest bezpieczne
- Świadomość: Sprawdź reakcję na głos i dotyk
- Oddychanie: Obserwuj klatkę piersiową przez 10 sekund
- Tętno: Sprawdź na nadgarstku lub szyi
- Krwawienie: Sprawdź czy są widoczne rany
Najczęstsze urazy na campingu
Rany i skaleczenia
Postępowanie:
- Załóż rękawiczki ochronne
- Oczyść ranę wodą lub płynem dezynfekującym
- Usuń widoczne zanieczyszczenia pincetą
- Nałóż jałowy opatrunek
- Bandażuj, nie za ciasno
- Sprawdzaj opatrunek regularnie
Kiedy potrzebna profesjonalna pomoc:
- Rana głęboka, widać tkanki podskórne
- Nie można zatrzymać krwawienia
- Rana jest większa niż 2 cm
- Podejrzenie uszkodzenia nerwów lub ścięgien
Zwichnięcia i skręcenia
Zasada RICE:
- R - Rest (odpoczynek): Unieruchom uszkodzoną część
- I - Ice (lód): Chłodź 15-20 min co godzinę
- C - Compression (ucisk): Bandaż elastyczny
- E - Elevation (uniesienie): Podnieś kończynę
Objawy wymagające ewakuacji:
- Deformacja kończyny
- Niemożność poruszania
- Silny ból mimo leczenia
- Drętwienie lub mrowienie
Oparzenia
Oparzenia I stopnia (zaczerwienienie):
- Chłodź zimną wodą przez 10-15 minut
- Nałóż chłodzący żel lub maść
- Unikaj pęcherzy - nie przekłuwaj
- Pij dużo płynów
Oparzenia II-III stopnia:
- Chłodź zimną wodą
- Nakryj jałowym opatrunkiem
- NIE stosuj maści ani żeli
- Natychmiastowa ewakuacja
Ukąszenia i użądlenia
Ukąszenia komarów/much:
- Unikaj drapania
- Nałóż chłodzący kompres
- Użyj leku przeciwhistaminowego
- Środki kojące (mentol, kamfora)
Użądlenia os/pszczół:
- Usuń żądło (soskim ruchem)
- Nałóż zimny kompres
- Leki przeciwhistaminowe
- Obserwuj objawy alergii
Objawy alergii wymagające natychmiastowej pomocy:
- Duszność, świszczący oddech
- Obrzęk twarzy, języka
- Szybkie tętno, osłabienie
- Wysypka na całym ciele
Sytuacje zagrożenia życia
Zatrzymanie krążenia
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO):
- Sprawdź przytomność i oddychanie
- Wezwij pomoc (112)
- Połóż na twardym podłożu
- 30 uciśnięć klatki piersiowej (5-6 cm głębokość)
- 2 oddechy ratownicze
- Kontynuuj cykle 30:2 do przyjazdu pomocy
Zadławienie
Postępowanie u przytomnego:
- Zachęć do kaszlu
- 5 uderzeń między łopatki
- 5 uciśnięć brzucha (manewr Heimlicha)
- Powtarzaj do usunięcia przeszkody
Wstrząs
Objawy:
- Szybkie, słabe tętno
- Blada, wilgotna skóra
- Niepokój, splątanie
- Szybki, płytki oddech
Postępowanie:
- Połóż w pozycji przeciwwstrząsowej
- Zatrzymaj krwawienie
- Utrzymuj ciepło ciała
- Monitoruj funkcje życiowe
- Natychmiastowa ewakuacja
Sytuacje specyficzne dla campingu
Hipotermia
Objawy:
- Drżenie mięśni
- Senność, apatia
- Niewyraźna mowa
- Brak koordynacji ruchów
Postępowanie:
- Przenieś w ciepłe miejsce
- Usuń mokre ubrania
- Okryj ciepłymi kocami
- Podawaj ciepłe, słodkie napoje
- NIE rozcieraj skóry
Przegrzanie organizmu
Objawy:
- Wysoka temperatura ciała
- Czerwona, sucha skóra
- Brak pocenia się
- Splątanie, utrata przytomności
Postępowanie:
- Przenieś w chłodne miejsce
- Zdejmij zbędne ubrania
- Chłodź ciało wilgotnymi ręcznikami
- Podawaj chłodne płyny
- Monitoruj temperaturę
Zatrucia pokarmowe
Objawy:
- Nudności, wymioty
- Biegunka
- Ból brzucha
- Gorączka
Postępowanie:
- Podawaj dużo płynów
- Elektrolity (rehydracja)
- Węgiel aktywowany
- Dieta łagodna
- Monitoruj stan odwodnienia
Wzywanie pomocy
Numery alarmowe
- 112 - numer alarmowy (działa bez zasięgu)
- 999 - pogotowie ratunkowe
- 985 - TOPR/GOPR (ratownictwo górskie)
- 601 100 300 - TOPR całodobowo
Informacje dla dyspozytora
- CO się stało - rodzaj zdarzenia
- GDZIE - dokładna lokalizacja (GPS)
- KIEDY - czas zdarzenia
- ILE - liczba poszkodowanych
- JAKI - stan poszkodowanych
- KTO - dane osoby dzwoniącej
Przygotowanie ewakuacji
- Wyznacz miejsce lądowania helikoptera
- Przygotuj sygnały wizualne
- Zabezpiecz poszkodowanego
- Przygotuj dokumentację (co robiłeś)
- Utrzymuj kontakt z dyspozytorem
Przygotowanie psychiczne
Zachowanie spokoju
- Głęboko oddychaj
- Oceń sytuację spokojnie
- Działaj systematycznie
- Komunikuj się jasno
- Pamiętaj o własnym bezpieczeństwie
Komunikacja z poszkodowanym
- Przedstaw się i wyjaśnij co robisz
- Mów spokojnym, pewnym głosem
- Zapewnij, że pomoc jest w drodze
- Nie pozostawiaj samego
- Monitoruj stan psychiczny
Kurs pierwszej pomocy
Rodzaje kursów
- Kurs podstawowy - 8 godzin
- Kurs dla instruktorów - 40 godzin
- Pierwsza pomoc w górach - specjalistyczny
- Kursy odświeżające - co 3 lata
Gdzie zdobyć wiedzę
- Polski Czerwony Krzyż
- WOPR, GOPR
- Organizacje turystyczne
- Kursy online + praktyka
Lista kontrolna przed wyprawą
Sprawdź apteczkę
- □ Kompletność wyposażenia
- □ Daty ważności leków
- □ Stan opakowań
- □ Dostępność instrukcji
Sprawdź wiedzę
- □ Podstawowe procedury
- □ Numery alarmowe
- □ Lokalizacja najbliższego szpitala
- □ Szczególne potrzeby uczestników
Przygotuj plan ewakuacji
- □ Drogi dojazdu służb
- □ Miejsca lądowania helikoptera
- □ Punkty spotkania
- □ Alternatywne trasy
Podsumowanie
Pierwsza pomoc na campingu to umiejętność, której każdy turysta powinien się nauczyć. Nie chodzi o to, żeby stać się ratownikiem medycznym, ale o to, żeby móc skutecznie pomóc do czasu przyjazdu profesjonalnej pomocy.
Najważniejsze zasady:
- Bezpieczeństwo własne to priorytet
- Szybka ocena i właściwe działanie
- Nie szkodzić - lepiej nie robić nic niż robić źle
- Wzywać pomoc gdy tylko możliwe
- Regularnie odświeżać wiedzę
Pamiętaj, że apteczka to tylko narzędzie - najważniejsza jest wiedza jak jej używać. Zainwestuj w kurs pierwszej pomocy - to inwestycja, która może uratować życie.
W Arabilinfa znajdziesz profesjonalne apteczki turystyczne oraz otrzymasz fachowe doradztwo w ich kompletowaniu. Nasze apteczki są przygotowane przez specjalistów i dostosowane do różnych rodzajów wypraw. Bezpieczeństwo to podstawa każdej przygody!